Gia tăng tật khúc xạ học đường hiện đang là vấn đề được xã hội quan tâm. Các số liệu mới nhất do GALEPO và Cục Y tế dự phòng thực hiện đầu năm 2005 trên 10.000 học sinh tại Hà Nội và TP.HCM cho thấy tỉ lệ học sinh mắc tật khúc xạ nói chung là 49,16%, tỉ lệ cận thị là 48,1%, cận thị nhẹ [1] cả hai mắt là 56%, cận thị vừa [2] 27,7% và cận thị nặng [3] chiếm đến 15,5%. 65%-70% cận thị là do mắc phải.
Theo các nhà chuyên môn, trong 100 trường hợp cận thị thì chỉ khoảng 30%-35% cận thị bệnh lý do di truyền (có yếu tố gia đình), còn 65%-70% cận thị là do mắc phải trong quá trình tham gia các hoạt động hàng ngày.
Có nhiều nguyên nhân gây cận thị ở học sinh như: điều kiện học tập (ánh sáng, bàn ghế, bảng…) tại trường, tại nhà chưa đúng tiêu chuẩn, chế độ học tập và sinh hoạt (đọc sách, truyện, chơi game xem ti vi…) không hợp lý. Các nhà chuyên môn cho biết các bệnh về mắt ở tuổi học đường có xu hướng gia tăng do các nguyên nhân: chế độ học tập quá tải trong khi thời gian nghỉ ngơi vui chơi lại bị thu hẹp; cường độ làm việc của mắt lại nhiều lên do các em đọc nhiều sách báo, xem tivi, chơi game, sử dụng máy tính nhiều… Vấn đề ánh sáng tại các lớp học cũng đáng lo ngại.
Theo số liệu của Bộ Y tế khi kiểm tra 500 mẫu chiếu sáng tại các trường học, cho thấy có 11% mẫu thấp dưới mức quy định. Tại Nam Định chỉ có 5/20 trường đạt tỷ lệ chiếu sáng tự nhiên; tại Thừa Thiên-Huế chỉ có 59% trường cấp I (30% số trường được kiểm tra) có đủ ánh sáng. Song nguyên nhân đáng lo ngại nhất lại xuất phát từ nhận thức chưa đúng mức của các phụ huynh trong việc chăm sóc và hướng dẫn trẻ cách bảo vệ mắt cho tốt, phòng ngừa cận thị.
Một số biện pháp hữu hiệu để bảo vệ đôi mắt của trẻ:
1. Giảm mọi căng thẳng của mắt: Không thức quá khuya để đọc sách – nhất là học sinh cấp I và những em có thị lực kém. Hạn chế thời gian xem tivi, chơi game, sử dụng máy tính… và phải ngủ đủ giấc. Không đọc sách truyện có chữ hoặc hình ảnh lem nhem, chữ quá nhỏ.
2. Cải tiến các phương tiện phục vụ học tập: kích cỡ bàn ghế phải phù hợp với từng lứa tuổi, đảm bảo đủ ánh sáng, sách vở học tập phải được in rõ ràng và sáng sủa, dễ đọc.
3. Chế độ nghỉ ngơi mắt hợp lý: Khi học ở nhà, nên cho trẻ nghỉ giải lao 5-10 phút sau mỗi giờ học. Không xem tivi quá 45-60 phút, không nên ngồi quá gần hay quá xa màn hình. Hạn chế chơi game trên máy tính hoặc trên tivi, việc này không chỉ tốt cho mắt mà còn giúp trẻ dành nhiều thời gian cho việc học. Có thể luyện cho trẻ nhìn vào một điểm ở xa để giúp mắt thư giãn.
4. Ngồi học phải giữ đúng tư thế: Nên cho trẻ ngồi thẳng lưng, 2 chân khép lại với 2 bàn chân để sát nền nhà, đầu hơi cúi khoảng 10 – 15 độ. Không được cúi gằm mặt, nghiêng đầu, áp má lên bàn học. Luôn để mắt xa sách vở với một khoảng cách thích hợp: khoảng cách đo từ chỗ đầu ngón cái (hoặc ngón trỏ cong lại) đến cùi chỏ ở HS cấp THPT là 35 cm, tương ứng 30cm, 25cm ở HS cấp THCS và cấp tiểu học.
5. Khám mắt định kỳ: Nên cho trẻ khám mắt định kỳ 6 tháng một lần tại các cơ sở chuyên khoa hoặc khi thấy trẻ có những dấu hiệu sau: nhìn xa không rõ, thấy chữ viết hoặc hình vẽ trên bảng mờ mờ, hay quay hoặc nghiêng đầu, nheo mắt, che một mắt để nhìn, cúi đầu sát xuống cuốn sách hay bàn học khi đọc hoặc viết, chớp hay dụi mắt một cách không bình thường. Kiểm tra định kỳ của trẻ em như thế nào
Nếu quý vị có thể đến Kính Mắt Việt Hàn – 91 Trương Định, Hà Nội luôn có chương trình kiểm tra định kỳ mắt miễn phí.
6. Chú ý bổ sung các dưỡng chất hỗ trợ cho mắt: Nên cho trẻ ăn nhiều rau quả có màu vàng, lá xanh đậm để bổ sung các vitamin cần thiết cho mắt luôn hoạt động tốt. Ngoài ra, các thuốc bổ mắt cũng chứa các vitamin này và nhiều dưỡng chất khác, chẳng hạn chất chondroitin được chiết suất từ sụn vi cá mập thiên nhiên rất tốt cho mắt. Thành phần sụn vi cá mập thiên nhiên không chỉ giúp duy trì độ trong suốt của thủy tinh thể và giác mạc mắt, mà còn tăng tính đàn hồi của thấu kính và thể mi giúp mắt luôn điều tiết tốt, hạn chế tình trạng mỏi mắt, hoa mắt, nhìn mờ của trẻ trong học tập và sinh hoạt. Tìm hiểu thêm về các món ăn tốt cho mắt
7. Phát hiện sớm tật khúc xạ và tuyên truyền phòng chống tật khúc xạ học đường là việc làm cần thiết để góp phần nâng cao sức khỏe, chất lượng học tập cũng như sự hiểu biết và ý thức trách nhiệm của gia đình, nhà trường trong việc giáo dục sức khỏe và bảo vệ đôi mắt cho các em tuổi học đường.
8. Để bảo vệ mắt trẻ em khỏi các tia sáng có hại như UV400 (tia tử ngoại) hay tia HEV (tia ánh sáng xanh có năng lượng cao) cần sử dụng kính chống tia UV 100% gồm có kính mát và kính chống bụi 0D được lắp mắt kính có lớp phủ chống tia UV. Xem bài báo: Bác sĩ hướng dẫn chọn kính mát cho trẻ em
BS.Th.S BÙI THỊ THU HƯƠNG (Bệnh viện Mắt TP.HCM)
Bảo vệ thị lực của quý vị – Hãy kiểm tra mắt định kỳ
Theo Sài Gòn Giải Phóng
[1]: cận từ 0 đến 3 độ
[2]: cận từ 3 độ đến 6 độ
[3]: cận trên 6 độ
