Cận thị đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trên toàn cầu, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Với tỉ lệ người mắc cận thị ngày càng tăng, việc kiểm soát tiến triển cận thị trở thành một ưu tiên hàng đầu để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn về sau. Là một chuyên gia nhãn khoa, tôi xin chia sẻ những thông tin cần thiết để giúp bệnh nhân và phụ huynh hiểu rõ hơn về cách kiểm soát và quản lý tình trạng cận thị.
1. Nguyên Nhân Và Hậu Quả Của Cận Thị
Cận thị xảy ra khi nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc giác mạc có độ cong quá lớn, khiến hình ảnh tập trung ở phía trước võng mạc thay vì trên võng mạc. Điều này dẫn đến tình trạng mờ khi nhìn xa, và nếu không được kiểm soát, cận thị có thể tiến triển nhanh chóng, đặc biệt ở trẻ em. Hậu quả của cận thị tiến triển cao không chỉ là việc phải đeo kính cận có độ cao, mà còn là nguy cơ tăng các biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa võng mạc, bong võng mạc, và thậm chí mất thị lực.
2. Phương Pháp Kiểm Soát Tiến Triển Cận Thị
Hiện nay, có nhiều phương pháp hiệu quả để kiểm soát tiến triển cận thị, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và cần có sự tư vấn kỹ lưỡng từ bác sĩ nhãn khoa.
a) Đeo Kính Áp Tròng Ortho-K (Orthokeratology)
Ortho-K là phương pháp sử dụng kính áp tròng cứng, được đeo qua đêm để điều chỉnh độ cong của giác mạc tạm thời. Khi đeo kính này, giác mạc sẽ được định hình lại trong giấc ngủ, giúp giảm thiểu hoặc loại bỏ cận thị tạm thời trong ngày. Nghiên cứu cho thấy, Ortho-K không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em.
b) Sử Dụng Thuốc Nhỏ Mắt Atropine
Atropine là một loại thuốc nhỏ mắt có tác dụng làm giãn đồng tử và thư giãn cơ thể mi, từ đó giảm căng thẳng mắt khi nhìn gần. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sử dụng atropine với nồng độ thấp (0,01%) có thể làm chậm quá trình tiến triển cận thị một cách hiệu quả mà không gây ra nhiều tác dụng phụ.
c) Kính Đeo Có Thiết Kế Đặc Biệt
Kính đeo có thiết kế đặc biệt, như kính có vùng điều chỉnh độ tương phản quang học (Optical Defocus), đã được chứng minh là có khả năng kiểm soát sự tiến triển của cận thị. Những loại kính này giúp tập trung ánh sáng phía trước và sau võng mạc, từ đó giảm tốc độ dài của nhãn cầu.
Kiểm soát cận thị bằng cách sử dụng tròng kính kiểm soát cận thị. Ví dụ chemi U10 còn được gọi là tròng kính chống tăng độ cận.
d) Chỉnh Hình Bằng Kính Áp Tròng Ban Ngày
Kính áp tròng đa tiêu cự là một lựa chọn khác để kiểm soát tiến triển cận thị, đặc biệt là đối với những bệnh nhân không muốn hoặc không thể sử dụng kính Ortho-K. Loại kính này giúp phân bố ánh sáng đều trên võng mạc, giúp ngăn chặn sự dài ra của nhãn cầu.
3. Lối Sống Và Thói Quen Tốt Cho Việc Kiểm Soát Cận Thị
Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị, lối sống và thói quen hàng ngày cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cận thị.
- Thời Gian Hoạt Động Ngoài Trời: Các nghiên cứu cho thấy trẻ em dành nhiều thời gian hoạt động ngoài trời có nguy cơ phát triển cận thị thấp hơn. Ánh sáng tự nhiên giúp kích thích sự phát triển bình thường của mắt, từ đó giảm nguy cơ cận thị.
- Giảm Thời Gian Sử Dụng Thiết Bị Điện Tử: Việc sử dụng quá nhiều thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng có thể góp phần làm tăng nguy cơ cận thị. Đảm bảo có thời gian nghỉ ngơi hợp lý cho mắt sau mỗi 20 phút sử dụng các thiết bị này.
- Tư Thế Ngồi Đúng Khi Học Tập và Làm Việc: Giữ khoảng cách hợp lý giữa mắt và sách, màn hình máy tính sẽ giảm căng thẳng mắt và nguy cơ tiến triển cận thị.
4. Theo Dõi Và Đánh Giá Định Kỳ
Để kiểm soát cận thị hiệu quả, việc theo dõi định kỳ với bác sĩ nhãn khoa là rất cần thiết. Điều này giúp đánh giá sự tiến triển của cận thị, điều chỉnh các phương pháp điều trị và đưa ra những lời khuyên kịp thời cho bệnh nhân.
5. Kết Luận
Kiểm soát tiến triển cận thị là một quá trình dài hơi đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân, phụ huynh và chuyên gia nhãn khoa. Với sự hiểu biết đúng đắn và áp dụng các phương pháp phù hợp, chúng ta có thể làm chậm đáng kể quá trình tiến triển cận thị, bảo vệ sức khỏe mắt và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Hãy luôn lắng nghe tư vấn của bác sĩ và thực hiện những biện pháp phù hợp để kiểm soát cận thị hiệu quả.
