Mặc dù các phương pháp điều trị nhược thị hiện đại có thể cải thiện thị lực ở trẻ lớn và người lớn, hầu hết các chuyên gia đồng ý rằng việc phát hiện và điều trị sớm nhược thị sẽ thuận lợi hơn cho sự phát triển thị lực bình thường và cho kết quả thị lực tốt nhất từ điều trị.
Tháng 3 năm 2012, Emmelyn Roettger, sống ở Washington, DC, được nhận vào Mensa – hội những người IQ cao – như là thành viên nhỏ tuổi nhất khi mới được gần 3 tuổi. Nhưng khi được 9 tháng tuổi, em vẫn chưa bò hoặc với đồ vật, và các bác sĩ đã nghi là cô bé bị bệnh tự kỷ. May mắn thay, mẹ em đã đưa Emme đi khám mắt, và phát hiện em bị viễn thị và nhược thị. Với kính và miếng che mắt, em ngay lập tức bắt đầu tương tác bình thường với môi trường của mình và học hỏi với một tốc độ nhanh chóng. Nếu không được khám mắt và điều trị, cuộc sống của Emme có thể đã đi sang một con đường rất khác.
Đó là lý do vì sao Hội Đo thị lực Mỹ khuyên mọi trẻ em cần được khám mắt lần đầu lúc 6 tháng tuổi, một lần nữa lúc 3 tuổi và lần thứ ba trước khi vào tiểu học để đảm bảo thị lực phát triển bình thường ở cả hai mắt và không có nguy cơ nhược thị.
Nhược thị sẽ không tự hết, và nếu không được điều trị có thể dẫn đến những vấn đề thị lực vĩnh viễn. Nếu sau này bên mắt tốt của trẻ bị bệnh hay bị thương, trẻ sẽ phải phụ thuộc vào thị lực kém của mắt nhược thị, vì vậy tốt nhất là điều trị nhược thị sớm.
Trong một số trường hợp, tật khúc xạ không được điều chỉnh và nhược thị ở trẻ nhỏ có thể dẫn đến những hành vi có vẻ báo hiệu những rối loạn phát triển hoặc rối loạn khác trong khi vấn đề thuần túy chỉ là thị lực.
Điều trị bằng cách che đi mắt tốt
Với bệnh nhược thị phát hiện sớm, cách điều trị phổ biến là sẽ che bên mắt “tốt” để buộc não phải chú ý đến tín hiệu thị giác từ mắt nhược thị và tạo điều kiện cho phát triển thị lực bình thường ở mắt đó.
Việc che mắt có thể được yêu cầu trong vài giờ mỗi ngày hoặc thậm chí cả ngày dài và liên tục trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng.
Nếu gặp khó khăn do trẻ hay tháo miếng che mắt, bạn có thể xem xét loại kính áp tròng thiết kế đặc biệt ngăn không cho ánh sáng đi vào mắt tốt nhưng không ảnh hưởng đến vẻ ngoài của trẻ.
Mặc dù kính áp tròng đắt tiền hơn so với một miếng che mắt đơn giản và cần kiểm tra và lắp kính, song chúng có thể có hiệu quả cao trong những trường hợp khó điều trị nhược thị khi bệnh nhân kém tuân thủ việc che mắt.
Nhỏ thuốc vào mắt tốt
Ở một số trẻ, atropin nhỏ mắt được sử dụng để điều trị nhược thị thay vì miếng che mắt. Thuốc được nhỏ vào mắt tốt của trẻ mỗi ngày (bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn). Atropin làm mờ thị lực ở mắt tốt, buộc trẻ phải dùng mắt bị nhược thị nhiều hơn.
Một ưu điểm của việc sử dụng atropin nhỏ mắt là nó không đòi hỏi bạn phải thường xuyên cảnh giác để đảm bảo trẻ mang miếng che mắt.
Trong một nghiên cứu lớn gồm 419 trẻ dưới 7 tuổi bị nhược thị từ 20/40 đến 20/100 trước khi điều trị, liệu pháp atropin cho kết quả tương đương với che mắt (mặc dù cải thiện thị lực ở mắt nhược thị cao hơn chút ít ở nhóm che mắt). Kết quả là, một số thầy thuốc trước đó còn hoài nghi đã chuyển sang sử dụng atropin như một lựa chọn đầu tiên để điều trị nhược thị so với miếng che mắt.
Tuy nhiên, atropin có những tác dụng phụ cần được xem xét: nhạy cảm với ánh sáng (vì đồng tử luôn giãn), đỏ bừng mặt và có thể bị liệt cơ thể mi sau khi sử dụng atropin dài ngày, có thể ảnh hưởng đến khả năng điều tiết của mắt.
Bài tập dành cho cả người lớn
Trong nhiều năm, các chuyên gia tin rằng nếu không bắt đầu điều trị nhược thị từ rất sớm trong đời thì không thể cải thiện được thị lực. Giai đoạn chót để can thiệp được cho là khoảng 8 tuổi.
Nhưng giờ đây có vẻ như trẻ lớn và ngay cả người lớn bị nhược thị từ lâu vẫn có thể được lợi từ việc điều trị sử dụng các chương trình máy tính kích thích thay đổi thần kinh dẫn đến cải thiện thị lực và sự nhạy cảm sáng tối.
Một chương trình như vậy – gọi RevitalVision – đã cải thiện thị lực cho trẻ lớn bị nhược thị và người lớn bị nhược thị lâu ngày. Điều trị nói chung bao gồm 40 buổi tập, mỗi buổi 40 phút, được tiến hành trong nhiều tuần.
Trong một nghiên cứu lâm sàng gồm 44 trẻ em và người lớn nhược thị từ 9-54 tuổi, 70,5% số người tham gia có cải thiện thị lực 2 hoặc nhiều dòng trên bảng thị lực chuẩn sau một phác đồ đầy đủ các buổi tập RevitalVision.
Hiện nay, RevitalVision là điều trị máy tính duy nhất được FDA chấp thuận cho nhược thị. Chương trình phê chuẩn cho các bệnh nhân 9 tuổi trở lên với thị lực đã hiệu chỉnh tốt nhất là 20/100 hoặc tốt hơn và ít hoặc không có lác.
Cũng có một số chương trình máy tính khác để điều trị nhược thị và được sử dụng bởi các bác sĩ mắt chuyên về thị lực trẻ em.
Phẫu thuật
Phương pháp này thường áp dụng cho trường hợp nhược thị do lác. Phẫu thuật sẽ điều chỉnh trục của mắt, tiếp đó che mắt và thường kèm theo một hình thức tập mắt nào đó để giúp cả hai mắt phối hợp làm việc tốt với nhau.
Cẩm Tú
Theo ABV
